geert hofstede ne demek?
Geert Hofstede Hakkında
Geert Hofstede (1928-2020), Hollandalı sosyal psikolog ve antropologdur. Özellikle kültürel boyutlar teorisi ile tanınır. Bu teori, ulusal kültürler arasındaki temel farklılıkları anlamak ve ölçmek için kullanılan bir çerçeve sunar.
Hofstede'nin Kültürel Boyutları:
Hofstede, farklı ulusların kültürlerini karşılaştırmak için başlangıçta dört, daha sonra altı boyutta incelemiştir:
- Güç Mesafesi (Power Distance Index - PDI): Bir toplumun güç eşitsizliğini ne kadar kabul ettiği ile ilgilidir. Yüksek güç mesafesine sahip toplumlarda hiyerarşi belirgindir ve otoriteye saygı duyulur. Düşük güç mesafesine sahip toplumlarda ise eşitlik vurgulanır ve otorite sorgulanabilir.
- Bireycilik - Toplulukçuluk (Individualism vs. Collectivism - IDV): Bireylerin kendilerine mi yoksa gruplarına mı daha çok önem verdiklerini gösterir. Bireyci toplumlarda kişisel başarı ön plandadır, toplulukçu toplumlarda ise grup çıkarları ve uyumu önemlidir.
- Erillik - Dişillik (Masculinity vs. Femininity - MAS): Bir toplumun rekabetçilik, başarı ve materyalizm gibi "eril" değerlere mi, yoksa işbirliği, ilişkiler ve yaşam kalitesi gibi "dişil" değerlere mi daha çok önem verdiğini gösterir.
- Belirsizlikten Kaçınma (Uncertainty Avoidance Index - UAI): Bir toplumun belirsizlik ve belirsiz durumlara karşı ne kadar toleranslı olduğunu ölçer. Yüksek belirsizlikten kaçınma eğilimi olan toplumlarda katı kurallar ve düzenlemeler tercih edilirken, düşük belirsizlikten kaçınma eğilimi olan toplumlarda risk almaya ve farklılıklara daha açık olunur.
- Uzun Dönem Yönelimi - Kısa Dönem Yönelimi (Long Term Orientation vs. Short Term Orientation - LTO): Bir toplumun geleceğe mi yoksa geçmişe ve şimdiki zamana mı daha çok odaklandığını gösterir. Uzun dönem yönelimli toplumlarda sabır, tutumluluk ve azim önemliyken, kısa dönem yönelimli toplumlarda geleneklere bağlılık ve sosyal yükümlülüklerin yerine getirilmesi ön plandadır.
- Hoşgörü - Kısıtlama (Indulgence vs. Restraint - IND): Bir toplumun temel ve doğal insan dürtülerini ve yaşamaktan zevk alma arzusunu ne kadar özgürce ifade etmesine izin verdiğini gösterir. Hoşgörülü toplumlarda insanlar eğlenmeye, tatmin olmaya ve keyif almaya daha çok eğilimlidirler. Kısıtlayıcı toplumlarda ise dürtülerin kontrol altında tutulması ve katı sosyal normlara uyulması beklenir.
Hofstede'nin Katkıları ve Eleştirileri:
Hofstede'nin çalışması, kültürlerarası iletişim, uluslararası yönetim ve pazarlama gibi birçok alanda önemli bir etki yaratmıştır. Ancak, metodolojisi, tek bir şirket (IBM) çalışanlarına dayanması ve ulusal kültürlerin homojen olduğu varsayımı gibi nedenlerle eleştirilmiştir. Buna rağmen, kültürel farklılıkları anlamak için yaygın olarak kullanılan bir model olmaya devam etmektedir.
Kategoriler